Roep om aanvullend vangnet voor freelancers

Door de aangescherpte coronamaatregelen heeft de overheid een nieuw steunpakket samengesteld. Toch lijkt het erop dat met name flexwerkers en freelancers tussen wal en schip zullen gaan vallen. Al eerder gaf het kabinet aan dat het niet mogelijk is om maatwerk te leveren aan individuen: dit zou te veel tijd kosten en onbegonnen werk zijn. Door het sturen van een brandbrief aan de Tweede Kamer, die de noodhulp vandaag bespreekt, is de hoop dat het kabinet hun besluit aanpast. 

In het nieuwe steunpakket wordt 68 miljoen euro vrijgemaakt voor de culturele sector. Maar de Creatieve Coalitie, waar 45 vakorganisaties en bonden in zijn verenigd, vreest dat ook dit pakket de mensen die het het hardst nodig hebben, niet goed bereikt. Voor hen wordt het komende winter enorm lastig om hun inkomen op hetzelfde niveau te houden als dat van 2019. Een groot deel van de weggevallen werkzaamheden van freelancers wordt namelijk niet gedekt door regelingen als het Garantiefonds, de NOW of de TVL (voor vaste lasten). 

Er wordt daarom hard gepleit voor een solide vangnet voor de medewerkers onderaan de evenementenketen. Hier zou deze groep op terug moeten kunnen vallen, als de schade die zij lijden niet door hun opdrachtgevers of door andere regelingen gecompenseerd wordt. De steunregelingen moeten bovendien toegankelijker worden, en verder uitgebreid om ervoor te zorgen dat de gehele sector de komende winter boven water blijft. Wij duimen!

Plan tegen schijnzelfstandigheid

Het lijkt er op dat er mogelijk flink wat gaat veranderen wat betreft in onze arbeidsmarkt. Begin 2020 trok de commissie Borstlap de conclusie dat het nodig was om werkgevers meer verantwoordelijkheid te laten nemen ten aanzien van de zwakste schouders op de arbeidsmarkt. Zojuist is bekend geworden dat er een akkoord is bereikt tussen in ieder geval VNO-NCW (voor de werkgevers) en de FNV (als vakbond) over de grote lijnen van deze voornemens. Gisteren lekten via de Volkskrant de belangrijkste veranderingen overigens al uit. We vatten de belangrijkste punten voor jullie samen, niet schrikken:

  • freelancers moeten minimaal 35 euro per uur gaan verdienen (!);
  • als je minder dan het minimum verdient, moet je in loondienst worden genomen óf moet er bij de rechter worden onderbouwd waarom er géén sprake is van loondienst (!);
  • de zelfstandigenaftrek wordt afgebouwd: er komen belastingregelingen voor freelancers die daadwerkelijk risico lopen met eigen investeringen;
  • er komt een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering;
  • nulurencontracten verdwijnen: voor studenten komt er een contractvorm die hierop lijkt;
  • na 3 jaar moet verplicht een vast contract worden aangeboden.

Het idee achter deze hervormingen is dat de ongelijkheid tussen werknemers te hoog aan het worden is, en dat daarom met name uitzendkrachten en freelancers straks niet meer werkzaam kunnen zijn als schijnzelfstandigen. Hiermee wordt bedoeld dat het lijkt alsof zij zelfstandig werken (o.a. dat er er geen sprake is van gezag of een vaststaand loon, of dat zij zich naar eigen inzichtkunnen laten vervangen) maar dat feitelijk niet zijn. Ook komt het vaak voor dat mensen in loondienst tegen betere voorwaarden hetzelfde werk doen als uitzendkrachten en freelancers.

Dit is natuurlijk in onze branche een erg lastige discussie, aangezien een deel van deze eisen bij ons erg gebruikelijk zijn: we worden gevraagd vanwege onze specifieke skills of om onze toffe persoonlijkheid, en er is in een evenementenomgeving altijd wel sprake van énige gezagsstructuur. Het is dus een lastig, onduidelijk niemandsland momenteel.
Gelukkig wordt er sinds de afschaffing van de VAR (2016) er vooral gehandhaafd op opzettelijke schijnzelfstandigheid, maar daar lijkt nu dus (eindelijk…) een nieuwe regeling voor in de plaats te gaan komen die duidelijkheid moet gaan scheppen. Er moeten 3 contractsvormen gaan komen: ééntje voor zelfstandigen, één voor uitzendkrachten en een voor (on)bepaalde tijd, waarbij iederen in principe automatisch als werknemer wordt gezien. Mocht hier geen sprake van zijn, dan moet dit worden aangetoond: nu ligt dit omgekeerd.

Als dit akkoord wordt gesloten, dan wordt het nog niet direct werkelijkheid: het nieuwe kabinet zal ze nog daadwerkelijk moeten overnemen. Wordt vervolgd. We zijn benieuwd naar jullie reacties op dit nieuws, dus voel je vrij om te reageren als je er behoefte aan hebt!

Steunpakketten verlengd!

Dat is een fijne opsteker voor een heleboel evenementenmensen: gisteren is bekend gemaakt dat de TVL, de NOW en het uitstel bij de Belastingdienst worden verlengd. Dit gebeurt omdat de coronamaatregelen aanhouden, en daarmee veel ondernemers langer in een spagaat zullen zitten. Diverse organisaties hadden het kabinet gevraagd om de steunpakketten langer in te stand te houden. Er is nu gekozen voor een verlenging van drie maanden, maar het is niet ondenkbaar dat deze periode nog wordt uitgebreid.

Concreet is er dit besloten:
* zoals al eerder aangekondigd is het bij de TVL mogelijk om voor Q2 zelf de referentieperiode te kiezen (Q2 2019 of Q3 2020), dat geldt ook voor Q3 (Q3 2019 of Q3 2020). Het is verstandig om dit met de rekentool even goed na te gaan, want de juiste referentieperiode kan flink uitmaken op de hoogte van de TVL. Ook wordt het subsidiepercentage voor beide kwartalen verhoogd van 85% naar 100%, superfijn!
Nieuw is dat ook sommige startende ondernemers en bedrijven februari 2021 als referentieperiode mogen opgeven, in plaats van een kwartaal in 2020 waarin ze eigenlijk pas net waren begonnen. Ten slotte wordt de TVL nu nog verrekend met het omzetverlies, maar die koppeling wordt losgelaten: hierdoor kunnen sommige bedrijven meer loonsteun aanvragen.
* de betaalpauze bij de Belastingdienst eindigt niet op 1 oktober 2021, maar op 1 oktober 2022. Daarbij krijgen ondernemers in plaats van drie jaar, vijf jaar de tijd om hun achterstand qua belastingen af te betalen. Dit scheelt voor veel mensen behoorlijk in de maandlasten! Wel is er voor gekozen om de belastingschuld niet kwijt te schelden, dat is dan weer jammer natuurlijk 😉
* de TONK en de TOZO worden verlengd, maar hierover is nog niet veel bekend gemaakt. De start van het terugbetalen van een TOZO-lening voor bedrijfskapitaal wordt in ieder geval uitgesteld, naar 1 januari 2022, en de looptijd is verruimd van 42 naar 60 maanden. Ook dit scheelt in de maandlasten voor diegenen voor wie dit van toepassing is, fijn!

Het ziet er naar uit dat vanaf Q4 de steunpakketten worden stopgezet, of in ieder geval afgebouwd. We hopen dat het kabinet en de lobbypartijen uit onze sector nog kijken naar de sectorspecifieke steun, want het is natuurlijk niet zo dat bij ons vanaf Q4 alles weer bij het oude zal zijn…wordt vervolgd dus, wederom.

Goed nieuws en slecht nieuws (en afstel!)

Welke willen jullie éérst?
Okee, eerst het slechte nieuws dan maar. Het aanvragen van de TVL (de Toegemoetkoming voor Vaste Lasten) voor Q2 van 2021 loopt achter op schema. Het loket zou eigenlijk nu, medio mei, open moeten gaan, maar dit is vertraagd tot minimaal half juni. Hierdoor ontvangen ondernemers het geld pas op z’n vroegst begin juli. Dit is met name vervelend voor ondernemers met mensen in loondienst, vanwege het uitkeren van het vakantiegeld.

De reden hiervoor is, en dat is dan ook meteen het *goede* nieuws, dat het systeem van de RVO omgebouwd moet worden zodat ondernemers zelf hun referentieperiode (Q2 van 2019 óf Q3 2020) kunnen kiezen bij hun aanvraag. Voor veel ondernemers was de referentieperiode (Q1 van 2019) voor Q1 2021 niet representatief: met name voor mensen uit de evenementensector is dit natuurlijk héél vaak het geval. Heel fijn dus, dat de RVO dit aanpast, maar vervelend dat ondernemers hierdoor in problemen komen met hun liquiditeit. De RVO schrijft zelf dat ze er samen met het Ministerie van Economische Zaken alles aan doen om de vertraging zoveel mogelijk te beperken.

En dan het afstel… of nouja, het uitstel dat nu al leidt tot afstel. Van uitstel komt afstel, snappen jullie hem nog!
Het beloofde Garantiefonds van 385 miljoen euro komt er maar niet van, en de eerste (reeds aangekondigde) festivals besluiten als gevolg daarvan de stekker uit hun voorbereidingen te trekken. Enorm zuur en verontrustend, en daarom is er een legertje Evenementenmensen naar de media gestapt om een beetje stennis te gaan schoppen. En met resultaat, want het Ministerie van EZ haastte zich gisteren om te verklaren dat ze verwachten dat hun voornemen binnen enkele weken goedgekeurd wordt vanuit de Europese Commissie, en dat organisaties wel alvast een vooraanvraag kunnen doen. SP-Kamerlid Peter Kwint geeft in reactie aan desondanks kamervragen te gaan stellen over de hoogte van de noodsteun (80%) en over de kaders van het plan. Wordt vervolgd…

Noodkreet vanuit de culturele sector

Vanuit verschillende hoeken is de afgelopen week flinke kritiek geleverd op het voornemen vanuit het kabinet om de culturele sector voorlopig gesloten te houden. In de veelbesproken persconferentie stelde Hugo de Jonge dat ‘we’ het ons niet persoonlijk moeten aantrekken: “We zijn allemaal kunstliefhebbers tot en met. Maar als we een dagje zonder moeten, dan kan dat.” Hierop werd door de sector furieus gereageerd: natuurlijk trekken we het ons persoonlijk aan, gezien het feit dat het gros van de evenementenmensen al wel iets langer dan een dagje niet hun reguliere werkzaamheden kan uitvoeren. Het feit dat cultuur (in vergelijking met andere sectoren) bij het langzaam heropenen van onze samenleving achteraan de rij staat, lijkt wederom op een flinke miskenning te wijzen van de waarde van de sector.

De Taskforce culturele en creatieve sector heeft becijferd dat we dit jaar maarliefst € 2,7 miljard mislopen aan publieksinkomsten door de gedwongen sluiting. En als de plannen die er nu liggen zo blijven, is er aan het einde van dit jaar een omzetverlies van 787 miljoen. Jeeminee, wat een bedragen. Hoe eerder de deuren dus weer open kunnen, hoe beter!  Je vindt de volledige samenvatting van de Taskforce én de oproep tot het openen van alle deuren (op een veilige en verantwoorde manier!) in dit artikel.

Mocht je nu écht niet kunnen wachten tot de musea weer open mogen, er zijn een paar instellingen in Nederland die daar wat slims op hebben verzonnen (en ohja, als je de grens oversteekt: in België zijn de musea niet eens dicht geweest de afgelopen maanden, en ook in Duitsland zijn de meeste musea gewoon open): zo is de Oude Kerk in Amsterdam geopend voor een ‘contemplatieve wandeling‘ en heeft het eveneens Amsterdamse We Are Public een museum opgericht voor ‘Niet-Essentiële Kunst‘. Het platform toont daar kunstwerken die zijn gemaakt van materialen uit winkels zoals de IKEA en de Action, en onderzoekt daarmee de verhouding tussen commercie en kunst. Net als de Oude Kerk dagen ze uit om na te gaan welke plek kunst inneemt in onze samenleving, en ook vooral om te omdenken: “Wij willen niet klagen of verontwaardigd bekritiseren, maar liever iets visueel sterks neerzetten.” Tof!